Sveitarstjóra barst í gær beiðni frá Álfhildi Leifsdóttur áheyrnarfulltrúa VG og óháðra í byggðarráði um að tekin verði á dagskrá og rædd „sú ákvörðun að ætla sér að hafa leikskólann að mestu opinn í verkfalli“.
Áheyrnarfulltrúi VG og óháðra í byggðarráði er formaður Kennarasambands Norðurlands vestra sem er svæðafélag og meðal grunneininga Félags grunnskólakennara (FG), sbr. 4. gr. laga FG sem aftur á aðild að Kennarasambandi Íslands, skv. 1. gr. sömu laga.
Samkvæmt áðurgreindri 4. gr. laga FG er hlutverk svæðafélaga eftirfarandi: "Hlutverk svæðafélaga er að vera málsvari félagsmanna hvert á sínu svæði og fara með hagsmuni þeirra í samskiptum við skólana og vinnuveitendur og koma að gerð vinnustaðasamninga í samráði við stjórn FG. Einnig að halda trúnaðarmannanámskeið, félagsfundi, haustþing og að annast val fulltrúa á þing KÍ í samráði við stjórn FG."
Þar sem aðildarfélög KÍ hafa með sér samflot í yfirstandandi kjarasamningsviðræðum, sem varða m.a. leikskólakennara viðkomandi leikskóla benda fulltrúar byggðarráðs á að áheyrnarfulltrúi VG í byggðarráði hljóti, sem fyrirsvarsmaður framangreinds félags sem hefur þá stöðu sem að framan ræðir, m.v.t. 20. gr. sveitarstjórnarlaga, sbr. II. kafli stjórnsýslulaga, að vera vanhæfur til þess að ræða það málefni sem fulltrúinn hefur sérstaklega óskað eftir að vera sett á dagskrá, skv. ofansögðu. Er gengið til atkvæða um vanhæfi fulltrúans og samþykkir byggðarráð samhljóða að áheyrnarfulltrúi VG og óháðra í byggðarráði sé vanhæfur í málinu en býður upp á að kallaður sé inn varamaður í hennar stað.
Álfhildur Leifsdóttir VG og óháðum óskar bókað:
"Ég óskaði eftir upplýsingum um hverjir tóku ákvörðun um starfsemi leikskólans Ársala á meðan á verkfalli stendur og hvaða röksemdir lágu að baki þeim ákvörðunum nú í verkfalli Félags leikskólakennara.
Byggðarráð telur mig vanhæfa til að fá þessar upplýsingar á þeim forsendum að ég sé aðili máls með því að vera formaður Kennarasambands Norðurlands vestra sem eru félagasamtök en ekki stéttarfélag. Með því er að mínu mati vegið er að grunnþáttum stjórnarskrárinnar. Vegið er að félagafrelsi, frelsi til að taka þátt í pólitísku starfi, atvinnufrelsi og tjáningarfrelsi.
Ljóst er samkvæmt skriflegu svari lögfræðings Sambands Íslenskra sveitarfélaga sem óskað var eftir á fundinum að það var ekki álit Sambandsins að um vanhæfi verið að ræða auk þess sem ekki er verið að taka stjórnvaldsákvörðun. Vegið er að grunnstoðum lýðræðis með því að útiloka lýðræðislega kjörinn sveitarstjórnarmann frá því að taka þátt í umræðum tengdum menntamálum á byggðarráðsfundi.
Kennarasamband Norðurlands vestra (KSNV) er félagsskapur kennara í grunnskólum á tilteknu svæði en ekki stéttarfélag sem tekur ákvörðun um verkföll. Ekki er heimilt að útiloka kennara sem er rétt kjörinn sveitarstjórnarmaður frá pólitísku starfi, upplýsingum um ákvarðanatöku eða ákvörðunum sveitarstjórna í tengslum við menntamál og skólastarf."
Áheyrnarfulltrúi VG og óháðra vék af fundinum og í hennar stað kom inn varamaður áheyrnarfulltrúa VG og óháðra, Steinunn Rósa Guðmundsdóttir.
Byggðarráð Skagafjarðar áréttar að í bréfi lögfræðings Sambands íslenskra sveitarfélaga kemur m.a. fram að "hæfisreglur sveitarstjórnar- og stjórnsýslulaga hafa þann tilgang að stuðla að málefnalegri stjórnsýslu, tryggja eðlileg samskipti almennings við stjórnvöld, stuðla að því að almenningur geti treyst stjórnvöldum til að leysa úr málum á hlutlægan hátt og auka virðingu fyrir stjórnvöldum.
Þegar verið er að meta hvort vanhæfi er til staðar er ekki verið að skoða mannkosti eða persónu kjörinna fulltrúa heldur verið að meta hvort í reynd eða ásýnd séu tengsl eða hagsmunir til staðar sem gætu valdið því að almenningur geti efast um þá ákvörðun sem tekin er."
Jafnframt kemur fram í bréfi lögfræðings Sambands íslenskra sveitarfélaga: "Kennarasamband Íslands stendur sameiginlega í viðræðum fyrir bæði leik-, grunn- og framhaldsskólastig og eru verkföll víða um land á öllum skólastigum. Það gæti því reynst vandmeðfarið að skilja á milli hæfis í þessu tilfelli m.t.t. skólastiga þar sem kjaraviðræðurnar fara fram fyrir öll stigin í einu. Rétt er einnig að vekja athygli á því að viðkomandi sveitarstjórnarfulltrúi situr sem varamaður í stjórn Sambandsins, sem fer með samningsumboð við KÍ f.h. sveitarfélaganna, og vék af fundi stjórnar þegar kjaraviðræður við kennarar voru til umfjöllunnar á síðasta fundi."
Til fundarins kom Bjarni Ómar Harldsson frá samninganefnd Sambands íslenskra sveitarfélaga og tók þátt í fundinum í gegnum fjarfundabúnað.
Bjarni Ómar vék af fundinum eftir að hafa farið yfir hlutverk samninganefndar Sambands íslenskra sveitarfélaga og hvað felst í því að sveitarfélög feli Sambandinu að fara með samningsumboð þess gagnvart viðsemjendum sínum.
Fulltrúar Sjálfstæðisflokks, Framsóknarflokks og Byggðalistans í byggðarráði Skagafjarðar leggja fram eftirfarandi bókun:
"Sveitarstjórn Skagafjarðar staðfesti ákvörðun byggðarráðs um að fela Sambandi íslenskra sveitarfélaga að fara með samningsumboð þess gagnvart viðsemjendum sínum, á fundi sínum þann 14. desember 2022. Síðan þá hafa samskipti við viðsemjendur, m.a. KÍ vegna kjaraviðræðna sem nú eru í gangi, alfarið verið á hendi Sambandsins og án frekari aðkomu sveitarfélagsins. Eftir að sveitarstjórn tók ákvörðun um að fela Sambandi íslenskra sveitarfélaga samningsumboðið hafa starfsmenn sveitarfélagsins eingöngu fylgt leiðbeiningum Sambandsins um hvernig taka eigi á málum komi til verkfalla, og þá hvað væri leyfilegt að gera og hvað ekki, með hagsmuni allra að leiðarljósi og mikilvægi þess að ekki sé brotið á verkfallsrétti. Sú leið sem var boðuð í tölvupósti til foreldra um verulega skerta þjónustu mánudaginn 28. október var í fullu samræmi við leiðbeiningar Sambands íslenskra sveitarfélaga, en þá var markmiðið að halda úti lágmarks þjónustu með því starfsfólki sem ekki var í verkfalli, en samt að uppfylla allar reglur og kröfur miðað við það sem gert hefur verið í sambærilegum verkfallsaðgerðum. Við hörmum því mjög þær aðstæður sem upp eru komnar og þann ágreining sem er uppi um túlkun á hvað sé leyfilegt og hvað ekki í aðstæðum sem þessum. Það er einlæg von okkar að samningar náist sem allra fyrst þannig að skaði samfélagsins í heild verði sem minnstur. Það er hagur okkar allra."
Áheyrnarfulltrúi VG og óháðra í byggðarráði er formaður Kennarasambands Norðurlands vestra sem er svæðafélag og meðal grunneininga Félags grunnskólakennara (FG), sbr. 4. gr. laga FG sem aftur á aðild að Kennarasambandi Íslands, skv. 1. gr. sömu laga.
Samkvæmt áðurgreindri 4. gr. laga FG er hlutverk svæðafélaga eftirfarandi: "Hlutverk svæðafélaga er að vera málsvari félagsmanna hvert á sínu svæði og fara með hagsmuni þeirra í samskiptum við skólana og vinnuveitendur og koma að gerð vinnustaðasamninga í samráði við stjórn FG. Einnig að halda trúnaðarmannanámskeið, félagsfundi, haustþing og að annast val fulltrúa á þing KÍ í samráði við stjórn FG."
Þar sem aðildarfélög KÍ hafa með sér samflot í yfirstandandi kjarasamningsviðræðum, sem varða m.a. leikskólakennara viðkomandi leikskóla benda fulltrúar byggðarráðs á að áheyrnarfulltrúi VG í byggðarráði hljóti, sem fyrirsvarsmaður framangreinds félags sem hefur þá stöðu sem að framan ræðir, m.v.t. 20. gr. sveitarstjórnarlaga, sbr. II. kafli stjórnsýslulaga, að vera vanhæfur til þess að ræða það málefni sem fulltrúinn hefur sérstaklega óskað eftir að vera sett á dagskrá, skv. ofansögðu. Er gengið til atkvæða um vanhæfi fulltrúans og samþykkir byggðarráð samhljóða að áheyrnarfulltrúi VG og óháðra í byggðarráði sé vanhæfur í málinu en býður upp á að kallaður sé inn varamaður í hennar stað.
Álfhildur Leifsdóttir VG og óháðum óskar bókað:
"Ég óskaði eftir upplýsingum um hverjir tóku ákvörðun um starfsemi leikskólans Ársala á meðan á verkfalli stendur og hvaða röksemdir lágu að baki þeim ákvörðunum nú í verkfalli Félags leikskólakennara.
Byggðarráð telur mig vanhæfa til að fá þessar upplýsingar á þeim forsendum að ég sé aðili máls með því að vera formaður Kennarasambands Norðurlands vestra sem eru félagasamtök en ekki stéttarfélag. Með því er að mínu mati vegið er að grunnþáttum stjórnarskrárinnar. Vegið er að félagafrelsi, frelsi til að taka þátt í pólitísku starfi, atvinnufrelsi og tjáningarfrelsi.
Ljóst er samkvæmt skriflegu svari lögfræðings Sambands Íslenskra sveitarfélaga sem óskað var eftir á fundinum að það var ekki álit Sambandsins að um vanhæfi verið að ræða auk þess sem ekki er verið að taka stjórnvaldsákvörðun. Vegið er að grunnstoðum lýðræðis með því að útiloka lýðræðislega kjörinn sveitarstjórnarmann frá því að taka þátt í umræðum tengdum menntamálum á byggðarráðsfundi.
Kennarasamband Norðurlands vestra (KSNV) er félagsskapur kennara í grunnskólum á tilteknu svæði en ekki stéttarfélag sem tekur ákvörðun um verkföll. Ekki er heimilt að útiloka kennara sem er rétt kjörinn sveitarstjórnarmaður frá pólitísku starfi, upplýsingum um ákvarðanatöku eða ákvörðunum sveitarstjórna í tengslum við menntamál og skólastarf."
Áheyrnarfulltrúi VG og óháðra vék af fundinum og í hennar stað kom inn varamaður áheyrnarfulltrúa VG og óháðra, Steinunn Rósa Guðmundsdóttir.
Byggðarráð Skagafjarðar áréttar að í bréfi lögfræðings Sambands íslenskra sveitarfélaga kemur m.a. fram að "hæfisreglur sveitarstjórnar- og stjórnsýslulaga hafa þann tilgang að stuðla að málefnalegri stjórnsýslu, tryggja eðlileg samskipti almennings við stjórnvöld, stuðla að því að almenningur geti treyst stjórnvöldum til að leysa úr málum á hlutlægan hátt og auka virðingu fyrir stjórnvöldum.
Þegar verið er að meta hvort vanhæfi er til staðar er ekki verið að skoða mannkosti eða persónu kjörinna fulltrúa heldur verið að meta hvort í reynd eða ásýnd séu tengsl eða hagsmunir til staðar sem gætu valdið því að almenningur geti efast um þá ákvörðun sem tekin er."
Jafnframt kemur fram í bréfi lögfræðings Sambands íslenskra sveitarfélaga: "Kennarasamband Íslands stendur sameiginlega í viðræðum fyrir bæði leik-, grunn- og framhaldsskólastig og eru verkföll víða um land á öllum skólastigum. Það gæti því reynst vandmeðfarið að skilja á milli hæfis í þessu tilfelli m.t.t. skólastiga þar sem kjaraviðræðurnar fara fram fyrir öll stigin í einu. Rétt er einnig að vekja athygli á því að viðkomandi sveitarstjórnarfulltrúi situr sem varamaður í stjórn Sambandsins, sem fer með samningsumboð við KÍ f.h. sveitarfélaganna, og vék af fundi stjórnar þegar kjaraviðræður við kennarar voru til umfjöllunnar á síðasta fundi."
Til fundarins kom Bjarni Ómar Harldsson frá samninganefnd Sambands íslenskra sveitarfélaga og tók þátt í fundinum í gegnum fjarfundabúnað.
Bjarni Ómar vék af fundinum eftir að hafa farið yfir hlutverk samninganefndar Sambands íslenskra sveitarfélaga og hvað felst í því að sveitarfélög feli Sambandinu að fara með samningsumboð þess gagnvart viðsemjendum sínum.
Fulltrúar Sjálfstæðisflokks, Framsóknarflokks og Byggðalistans í byggðarráði Skagafjarðar leggja fram eftirfarandi bókun:
"Sveitarstjórn Skagafjarðar staðfesti ákvörðun byggðarráðs um að fela Sambandi íslenskra sveitarfélaga að fara með samningsumboð þess gagnvart viðsemjendum sínum, á fundi sínum þann 14. desember 2022. Síðan þá hafa samskipti við viðsemjendur, m.a. KÍ vegna kjaraviðræðna sem nú eru í gangi, alfarið verið á hendi Sambandsins og án frekari aðkomu sveitarfélagsins. Eftir að sveitarstjórn tók ákvörðun um að fela Sambandi íslenskra sveitarfélaga samningsumboðið hafa starfsmenn sveitarfélagsins eingöngu fylgt leiðbeiningum Sambandsins um hvernig taka eigi á málum komi til verkfalla, og þá hvað væri leyfilegt að gera og hvað ekki, með hagsmuni allra að leiðarljósi og mikilvægi þess að ekki sé brotið á verkfallsrétti. Sú leið sem var boðuð í tölvupósti til foreldra um verulega skerta þjónustu mánudaginn 28. október var í fullu samræmi við leiðbeiningar Sambands íslenskra sveitarfélaga, en þá var markmiðið að halda úti lágmarks þjónustu með því starfsfólki sem ekki var í verkfalli, en samt að uppfylla allar reglur og kröfur miðað við það sem gert hefur verið í sambærilegum verkfallsaðgerðum. Við hörmum því mjög þær aðstæður sem upp eru komnar og þann ágreining sem er uppi um túlkun á hvað sé leyfilegt og hvað ekki í aðstæðum sem þessum. Það er einlæg von okkar að samningar náist sem allra fyrst þannig að skaði samfélagsins í heild verði sem minnstur. Það er hagur okkar allra."