Aðgerðir til að bæta starfsumhverfi leikskóla

Á síðustu mánuðum og misserum hefur verið unnið ötullega að því að bæta starfsumhverfi leikskóla í Skagafirði. Sérstaklega hefur sjónum verið beint að leikskólanum Ársölum á Sauðárkróki en þar hefur starfsemin verið nokkuð óörugg vegna m.a. manneklu í daglegri starfsemi og einnig vegna opnunar tveggja nýrra deilda við skólann. Gripið hefur verið til ýmissa ráða til að bæta þar úr, sbr. fundargerð fræðslunefndar frá því 30. júní s.l.
Ein af aðgerðum fólst í því að veita þeim starfsmönnum sem börn eiga í leikskólanum 50% afslátt á dvalargjaldi barna þeirra. Samhliða þessu var rætt um að leitast við að koma til móts við aðra starfsmenn sem ekki njóta slíks afsláttar. Bókun þess efnis var eftirfarandi: ,,Samhliða þessu verður unnið að frekari útfærslum annarra aðgerða sem til skoðunar hafa verið til að bæta starfsumhverfi leikskólanna og styðja við starfsfólk þeirra.“
Fræðslunefnd leggur til eftirfarandi: þeir starfsmenn leikskólanna í Skagafirði, sem ekki njóta afsláttar af dvalargjaldi barna sinna, verði veittir tveir frídagar á þessu skólaári. Leitast verður við að þeir frídagar verði teknir í kringum jól og áramót eða í kringum páska 2023. Óskað verði eftir skráningu barna þessa daga og foreldrar, sem geta haft börn sín heima, fái dvalargjöld niðurfelld. Tekjuskerðing sveitarfélagsins m.v. 60% nýtingu dvalar þessa daga er áætluð tæpar tvær milljónir króna.
Sem hluta að næstu aðgerðum leggur fræðslunefndin einnig til að veita leikskólum Skagafjarðar styrk að fjárhæð 30.000 kr. fyrir hvern starfsmann sem fer í námsferð vegna fyrirhugaðrar námsferðar leikskólans Ársala annars vegar, og þegar kemur að námsferð Tröllaborgar og Birkilundar hins vegar.
Aðgerðirnar eru ætlaðar að koma til móts við starfsmenn leikskólanna sem hafa verið undir auknu álagi síðustu mánuði vegna undirmönnunar og breytinga á starfsumhverfi. Þar má helst nefna leikskólann Ársali sem farið hefur í gegnum miklar breytingar í starfsmannahaldi, ný deild tekin í notkun auk annarra áskorana sem fylgja. Þá var leikskólanum einnig gert að skipuleggja fyrirhugaða námsferð starfsmanna í febrúar fremur en maí til samræmis við vetrarfrí Árskóla, bæði til hagræðis fyrir fjölskyldufólk og atvinnulíf. Fylgdi þeirri breytingu ákveðið óhagræði við skipulagningu ferðarinnar og aukinn kostnaður sem mætt er hér með. Um er að ræða sértæka aðgerð sem afmörkuð er við starfsmenn leikskóla Skagafjarðar vegna þeirra erfiðleika er leikskólarnir hafa staðið frammi fyrir vegna undirmönnunar og áhrif þess á starfsfólk sem hefur staðið vaktina síðustu mánuði svo unnt sé að tryggja viðeigandi þjónustustig í sveitarfélaginu gagnvart fjölskyldufólki og atvinnulífi.
Fræðslunefnd samþykkir aðgerðirnar og vísar þeim til byggðarráðs vegna fjárhagsáætlunargerðar ársins 2023.

Á sl. ári var ráðist í ýmsar aðgerðir í leikskólamálum í Skagafirði til að bæta starfsumhverfi leikskólanna, efla jákvæða vinnustaðamenningu og laða að starfsfólk. Um er að ræða eftirfarandi aðgerðir:

- Starfsmenn leikskóla fá 50% afslátt af dagvistunargjöldum.
- Undirbúningstímar veittir til leikskólaliða og ófaglærða starfsmanna sem starfað hafa í 3 ár eða lengur.
- Ráðning á fólki í sveigjanlegar afleysingar, s.s. vegna fjarveru starfsmanna sem eru í námi.
- Ráðning á nýrri 50% stöðu aðstoðarleikskólastjóra og bætt við 50% stöðu deildarstjóra námsaðlögunar í Ársölum.
- Reglubundin mannauðsráðgjöf og stuðningur við stjórnendur og starfsfólk.
- Innleiðing á stefnu og viðbrögðum vegna veikinda og endurkomu til vinnu svo unnt sé að bregðast við og styðja starfsfólk með viðeigandi hætti.
- Starfsmenn sem ekki eiga börn á leikskóla fá tvo frídaga á þessu skólaári sem leitast verður við að veita í kringum jól og áramót eða í kringum páska.
- Niðurfelling dvalargjalda til foreldra sem geta haft börnin sín heima þegar óskað verður eftir skráningu barna í kringum jól, áramót eða páska.
- Styrkur til leikskóla Skagafjarðar vegna námsferðar leikskólanna að fjárhæð 30.000 kr. fyrir hvern starfsmann sem fer í ferðina. Leikskólarnir fá greiddan styrkinn.

Hluti af ofangreindum aðgerðum voru tímabundnar til 12 mánaða sem endurskoða ætti í ljósi reynslunnar sem af þeim hlytist. Á fundi fræðslunefndar 5. júní sl. voru kynntar niðurstöður viðhorfskönnunar meðal starfsfólks leikskóla sem hluti af rýni og mati af árangri aðgerða. Í niðurstöðunum kemur fram að meirihluti svarenda eru ánægðir með aðgerðirnar og segja þær hafa skilað tilætluðum árangri. Jafnframt er meirihluti svarenda þeirrar skoðunar að mikilvægt sé að halda aðgerðunum áfram.
Í ljósi ofangreinds leggur meirihluti fræðslunefndar, Regína Valdimarsdóttir Sjálfstæðisflokki, og Hrund Pétursdóttir Framsóknarflokki, fram tillögu um óbreyttar og áframhaldandi aðgerðir í leikskólum Skagafjarðar til næstu 12 mánaða. Það er frá 1. september 2023 til 31. ágúst 2024. Á því tímabili mun jafnframt fara fram frekara endurmat á aðgerðunum og mælt hverjar þeirra hafi skilað tilsettum árangri og betra starfsumhverfi fyrir bæði starfsfólk og börn leikskólanna.

Fræðslunefnd samþykkir tillöguna og vísar henni til byggðaráðs.

Árið 2022 var ráðist í aðgerðir til að bæta starfsumhverfi í leikskólum og voru sumar þeirra tímabundnar. Í samræmi við skýrslu spretthóps um nýja nálgun í leikskólamálum leggur fræðslunefnd til að eftirfarandi aðgerðir verði gerðar varanlegar:

1. Niðurfelling gjalda ef sumarfrí er lengt. Leikskólastjórar bera ábyrgð á útfærslu aðgerðarinnar ár hvert og hafa heimild til að nýta aðgerðina frá 1. júní - 15. ágúst ár hvert.

2. Undirbúningstími fyrir leikskólaliða og ófaglærða sem starfað hafa lengur en 3 ár. Aðgerðin hefur gengið vel og fræðslunefnd leggur til að leikskólastjórar hafi frelsi til þess að veita starfsfólki undirbúningstíma ef fagleg rök eru fyrir því og mönnun er næg, þrátt fyrir að skilyrði um starfsaldur séu ekki uppfyllt. Á þetta t.d. við um starfsfólk sem sinnir stuðningi eða ef fáir starfsmenn deilda eiga rétt á undirbúningstíma. Þó skal heildartími sem fer í undirbúning ekki vera meiri en hann væri ef 2/3 starfsfólks væru leikskólakennarar.

3. Leikskólastjórar hafi heimild til að ráða fólk í sveigjanlegar afleysingar til að bregðast við þegar vöntun er á starfsfólki í stað þess að loka deildum, t.d. í námslotum eða vegna veikinda. Leikskólastjórar skulu halda sérstaklega utan um þau tilfelli sem þörf er á tímavinnustarfsfólki, hverjar ástæður eru fyrir því hverju sinni, hvort tekist hafi að leysa af starfsfólk með tímavinnustarfsfólki og hvaða afleiðingar það hafði ef ekki tókst að leysa af.

Þá leggur fræðslunefnd til í samræmi við skýrslu spretthópsins að eftirfarandi aðgerðir úr aðgerðapökkum, sem voru tímabundnar út ágúst 2024, verði ekki framlengdar:

1. 50% afsláttur af dvalargjöldum fyrir starfsfólk sem er með börn á leikskóla.
2. Tveir auka frídagar fyrir starfsfólk sem á ekki börn á leikskóla.

Kostnaður þessara tveggja aðgerða var metinn rúmlega 10 milljónir króna á ári og þóttu aðgerðirnar ekki skila tilætluðum árangri.

Fræðslunefnd samþykkir tillögurnar samhljóða og vísar þeim til byggðarráðs.

Vísað frá 29. fundi fræðslunefndar frá 8. júlí sl. til afgreiðslu byggðarráðs, þannig bókað:

"Árið 2022 var ráðist í aðgerðir til að bæta starfsumhverfi í leikskólum og voru sumar þeirra tímabundnar. Í samræmi við skýrslu spretthóps um nýja nálgun í leikskólamálum leggur fræðslunefnd til að eftirfarandi aðgerðir verði gerðar varanlegar:

1. Niðurfelling gjalda ef sumarfrí er lengt. Leikskólastjórar bera ábyrgð á útfærslu aðgerðarinnar ár hvert og hafa heimild til að nýta aðgerðina frá 1. júní - 15. ágúst ár hvert.

2. Undirbúningstími fyrir leikskólaliða og ófaglærða sem starfað hafa lengur en 3 ár. Aðgerðin hefur gengið vel og fræðslunefnd leggur til að leikskólastjórar hafi frelsi til þess að veita starfsfólki undirbúningstíma ef fagleg rök eru fyrir því og mönnun er næg, þrátt fyrir að skilyrði um starfsaldur séu ekki uppfyllt. Á þetta t.d. við um starfsfólk sem sinnir stuðningi eða ef fáir starfsmenn deilda eiga rétt á undirbúningstíma. Þó skal heildartími sem fer í undirbúning ekki vera meiri en hann væri ef 2/3 starfsfólks væru leikskólakennarar.

3. Leikskólastjórar hafi heimild til að ráða fólk í sveigjanlegar afleysingar til að bregðast við þegar vöntun er á starfsfólki í stað þess að loka deildum, t.d. í námslotum eða vegna veikinda. Leikskólastjórar skulu halda sérstaklega utan um þau tilfelli sem þörf er á tímavinnustarfsfólki, hverjar ástæður eru fyrir því hverju sinni, hvort tekist hafi að leysa af starfsfólk með tímavinnustarfsfólki og hvaða afleiðingar það hafði ef ekki tókst að leysa af.

Þá leggur fræðslunefnd til í samræmi við skýrslu spretthópsins að eftirfarandi aðgerðir úr aðgerðapökkum, sem voru tímabundnar út ágúst 2024, verði ekki framlengdar:

1. 50% afsláttur af dvalargjöldum fyrir starfsfólk sem er með börn á leikskóla.
2. Tveir auka frídagar fyrir starfsfólk sem á ekki börn á leikskóla.

Kostnaður þessara tveggja aðgerða var metinn rúmlega 10 milljónir króna á ári og þóttu aðgerðirnar ekki skila tilætluðum árangri.

Fræðslunefnd samþykkir tillögurnar samhljóða og vísar þeim til byggðarráðs."

Byggðarráð samþykkir tillögur fræðslunefndar samhljóða og felur sviðsstjóra stjórnsýslu- og fjármálasviðs gerð viðauka vegna þessara aðgerða.