Samráð; Landsáætlun um innleiðingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks
Málsnúmer 2311081
Vakta málsnúmerByggðarráð Skagafjarðar - 72. fundur - 22.11.2023
Félags- og vinnumarkaðsráðuneytið kynnir til samráðs mál nr. 230/2023, "Landsáætlun um innleiðingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks". Umsagnarfrestur er til og með 23.11.2023.
Byggðarráð Skagafjarðar fagnar því að til umfjöllunar sé á Alþingi þingsályktun sem fjallar um þjónustu og þróun réttinda fatlaðs fólks. Um afar mikilvægt mál er að ræða.
Ekki er síður brýnt áður en Alþingi lýkur umfjöllun sinni um þingsályktunartillöguna að tryggt sé að málið sé allt unnið í nánu samstarfi við sveitarfélögin í landinu sem bera eins og málum er skipað í dag ríka ábyrgð í þjónustu við fatlað fólk. Málefni fatlaðs fólks voru flutt frá ríki til sveitarfélaga 2011. Þá var samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks fullgiltur af hálfu Íslands 2016 en fullgilding hans kallaði m.a. á breytingar á lögum um þjónustu við fatlað fólk. Lög um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir tóku gildi 1. október 2018 og leystu af hólmi eldri lög frá 1992.
Í dag liggur fyrir að veruleg vanfjármögnun er af hálfu ríkisins þegar kemur að þjónustu við fatlað fólk og er um fleiri milljarða króna að ræða á ári hverju. Í sveitarstjórnarlögum er lögð sú skylda á ríkið að kostnaðarmeta þau verkefni sem sveitarfélögum er falið að sinna með lögum enda megi ætla að um fjárhagsleg áhrif á sveitarfélögin verði að ræða. Þjónustan innan þessa mikilvæga málaflokks er stórlega vanfjármögnuð af hálfu ríksins og hefur slæm áhrif á sjálfbærni sveitarfélaganna í rekstri. Ljóst er að lítill ávinningur er af því fyrir ríkið og samfélagið í heild að sveitarfélög reki verkefni með halla eða taki að sér verkefni sem ekki eru fjármögnuð.
Í þingsályktunartillögunni er að finna fjölmargar aðgerðir og verkefni sem að óbreyttu verða unnin af hálfu sveitarfélaganna í landinu. Fram kemur í tillögunni að stefnt sé að því að frumvarp um lögfestingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks verði lagt fram á yfirstandandi kjörtímabili og til undirbúnings því hafi verið skipaður vinnuhópur fulltrúa fjölmargra ráðuneyta og hagsmunasamtaka fatlaðs fólks. Athygli vekur að enginn fulltrúi er tilgreindur frá Sambandi íslenskra sveitarfélaga. Byggðarráð Skagafjarðar lýsir yfir undrun sinni á þeirri tilhögun og ítrekar nauðsyn náins samráðs allra hlutaðeigandi aðila og að fjármögnun allra aðgerða sem innleiða á séu kostnaðarmetnar og tryggðar að fullu. Það liggur ekki fyrir í þessu máli.
Byggðarráð Skagafjarðar fagnar því að til umfjöllunar sé á Alþingi þingsályktun sem fjallar um þjónustu og þróun réttinda fatlaðs fólks. Um afar mikilvægt mál er að ræða.
Ekki er síður brýnt áður en Alþingi lýkur umfjöllun sinni um þingsályktunartillöguna að tryggt sé að málið sé allt unnið í nánu samstarfi við sveitarfélögin í landinu sem bera eins og málum er skipað í dag ríka ábyrgð í þjónustu við fatlað fólk. Málefni fatlaðs fólks voru flutt frá ríki til sveitarfélaga 2011. Þá var samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks fullgiltur af hálfu Íslands 2016 en fullgilding hans kallaði m.a. á breytingar á lögum um þjónustu við fatlað fólk. Lög um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir tóku gildi 1. október 2018 og leystu af hólmi eldri lög frá 1992.
Í dag liggur fyrir að veruleg vanfjármögnun er af hálfu ríkisins þegar kemur að þjónustu við fatlað fólk og er um fleiri milljarða króna að ræða á ári hverju. Í sveitarstjórnarlögum er lögð sú skylda á ríkið að kostnaðarmeta þau verkefni sem sveitarfélögum er falið að sinna með lögum enda megi ætla að um fjárhagsleg áhrif á sveitarfélögin verði að ræða. Þjónustan innan þessa mikilvæga málaflokks er stórlega vanfjármögnuð af hálfu ríksins og hefur slæm áhrif á sjálfbærni sveitarfélaganna í rekstri. Ljóst er að lítill ávinningur er af því fyrir ríkið og samfélagið í heild að sveitarfélög reki verkefni með halla eða taki að sér verkefni sem ekki eru fjármögnuð.
Í þingsályktunartillögunni er að finna fjölmargar aðgerðir og verkefni sem að óbreyttu verða unnin af hálfu sveitarfélaganna í landinu. Fram kemur í tillögunni að stefnt sé að því að frumvarp um lögfestingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks verði lagt fram á yfirstandandi kjörtímabili og til undirbúnings því hafi verið skipaður vinnuhópur fulltrúa fjölmargra ráðuneyta og hagsmunasamtaka fatlaðs fólks. Athygli vekur að enginn fulltrúi er tilgreindur frá Sambandi íslenskra sveitarfélaga. Byggðarráð Skagafjarðar lýsir yfir undrun sinni á þeirri tilhögun og ítrekar nauðsyn náins samráðs allra hlutaðeigandi aðila og að fjármögnun allra aðgerða sem innleiða á séu kostnaðarmetnar og tryggðar að fullu. Það liggur ekki fyrir í þessu máli.
Félagsmála- og tómstundanefnd - 19. fundur - 30.11.2023
Lagður fram tölvupóstur dagsettur 9. nóvember þar sem Félags- og vinnumarkaðsráðuneytið kynnir til samráðs mál nr. 230/2023, "Landsáætlun um innleiðingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks". Framkvæmdaáætlun í málefnum fatlaðs fólks, sem nú er lögð fram sem landsáætlun um innleiðingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks, byggir á þeirri framtíðarsýn og þeim meginreglum sem fram koma í samningnum. Markmið landsáætlunar er þannig samhljóðandi við fyrstu grein samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks; að fatlað fólk njóti allra mannréttinda og mannfrelsis til fulls og jafns við aðra, jafnframt því að vernda og tryggja slík réttindi og frelsi og að auka virðingu fyrir eðlislægri mannlegri reisn þess.
Umsagnarfrestur var til og með 23.11.2023. Byggðarráð Skagafjarðar sendi inn umsögn.
Umsagnarfrestur var til og með 23.11.2023. Byggðarráð Skagafjarðar sendi inn umsögn.
Umsagnarfrestur er til og með 23. nóvember 2023.