Gönguskarðsárvirkjun - Aðalskipulagssbreyting
Málsnúmer 1501261
Vakta málsnúmerSkipulags- og byggingarnefnd - 268. fundur - 26.01.2015
Lögð er fram breytingartillaga við Aðalskipulag Skagafjarðar 2009-2021 vegna fyrirhugaðrar endurgerðar Gönguskarðsárvirkjunar . Breytingartillagan sem dagsett er 23. janúar 2015 er unnin af Verkís hf. verkfræðistofu. Skipulags- og byggingarnefnd samþykkir , í samræmi 2. mgr 30. gr. Skipulagslaga að kynna tillöguna forsendur hennar og umhverfisskýrslu íbúum sveitarfélagsins og öðrum hagsmunaaðilum.
Sveitarstjórn Sveitarfélagins Skagafjarðar - 323. fundur - 28.01.2015
Bjarni Jónsson tók til máls.Afgreiðsla 268. fundar skipulags- og byggingarnefndar staðfest á 323. fundi sveitarstjórnar 28. janúar 2015 með níu atkvæðum.
Skipulags- og byggingarnefnd - 269. fundur - 11.02.2015
Lögð er fram breytingartillaga við Aðalskipulag Skagafjarðar 2009-2021 vegna fyrirhugaðrar endurgerðar Gönguskarðsárvirkjunar . Breytingartillagan sem dagsett er 23. janúar 2015 er unnin af Verkís hf. verkfræðistofu.
Í samræmi 2. mgr. 30. gr. Skipulagslaga var tillagan forsendur hennar og umhverfisskýrsla kynnt íbúum sveitarfélagsins og öðrum hagsmunaaðilum með auglýsingu 29. janúar sl.. Skipulagsgögnin voru aðgengileg á heimasíðu Sveitarfélagsins. Auglýstur kynningartími var til 6. febrúar sl. Einnig var tillagan kynnt sveitarstjórnum aðliggjandi sveitarfélaga.
Fyrir liggja ítrekaðar skriflegar athugasemdir frá eigendum jarðarinnar Skarðs og munnlegar athugasemdir frá eigendum jarðarinnar Tungu. Athugasemdir landeigenda varða lífríki árinnar og að fyrirhuguð endurbygging Gönguskarðsárvirkjunum kunni að koma í veg fyrir áform um að rækta upp fiskistofna árinnar. Eigendur Skarðs telja að heimild RARIK til að ráðstafa vatnsréttundum fyrir landi Skarða hæpna. Þá kemur fram í andmælum eigenda Skarðs að þeir hafi áhyggjur af umhverfis- og öryggissjónarmiðum vegna framkvæmdarinnar.
Skipulags- og byggingarnefnd leggur til við sveitarstjórn að tillagan verði í samræmi við 3. mgr. 30 gr. Skipulagslaga 123/2010 send Skipulagsstofnun til athugunar og að tillagan verði auglýst óbreytt samkvæmt 31. grein Skipulagslaga 123/2010 að fenginni umsögn Skipulagsstofnunar.
Í samræmi 2. mgr. 30. gr. Skipulagslaga var tillagan forsendur hennar og umhverfisskýrsla kynnt íbúum sveitarfélagsins og öðrum hagsmunaaðilum með auglýsingu 29. janúar sl.. Skipulagsgögnin voru aðgengileg á heimasíðu Sveitarfélagsins. Auglýstur kynningartími var til 6. febrúar sl. Einnig var tillagan kynnt sveitarstjórnum aðliggjandi sveitarfélaga.
Fyrir liggja ítrekaðar skriflegar athugasemdir frá eigendum jarðarinnar Skarðs og munnlegar athugasemdir frá eigendum jarðarinnar Tungu. Athugasemdir landeigenda varða lífríki árinnar og að fyrirhuguð endurbygging Gönguskarðsárvirkjunum kunni að koma í veg fyrir áform um að rækta upp fiskistofna árinnar. Eigendur Skarðs telja að heimild RARIK til að ráðstafa vatnsréttundum fyrir landi Skarða hæpna. Þá kemur fram í andmælum eigenda Skarðs að þeir hafi áhyggjur af umhverfis- og öryggissjónarmiðum vegna framkvæmdarinnar.
Skipulags- og byggingarnefnd leggur til við sveitarstjórn að tillagan verði í samræmi við 3. mgr. 30 gr. Skipulagslaga 123/2010 send Skipulagsstofnun til athugunar og að tillagan verði auglýst óbreytt samkvæmt 31. grein Skipulagslaga 123/2010 að fenginni umsögn Skipulagsstofnunar.
Sveitarstjórn Sveitarfélagins Skagafjarðar - 324. fundur - 25.02.2015
Forseti gerir tillögu um að vísa afgreiðslu málsins til 11. liðar á dagskrá fundarins, "Gönguskarðsárvirkjun - Aðalskipulagssbreyting". Samþykkt samhljóða.
Sveitarstjórn Sveitarfélagins Skagafjarðar - 324. fundur - 25.02.2015
Þannig bókað á fundi skipulags- og byggingarnefndar þann 11. febrúar 2015 og vísað til samþykktar í sveitarstjórn.
"Lögð er fram breytingartillaga við Aðalskipulag Skagafjarðar 2009-2021 vegna fyrirhugaðrar endurgerðar Gönguskarðsárvirkjunar . Breytingartillagan sem dagsett er 23. janúar 2015 er unnin af Verkís hf. verkfræðistofu.
Í samræmi 2. mgr. 30. gr. Skipulagslaga var tillagan forsendur hennar og umhverfisskýrsla kynnt íbúum sveitarfélagsins og öðrum hagsmunaaðilum með auglýsingu 29. janúar sl. Skipulagsgögnin voru aðgengileg á heimasíðu Sveitarfélagsins. Auglýstur kynningartími var til 6. febrúar sl. Einnig var tillagan kynnt sveitarstjórnum aðliggjandi sveitarfélaga.
Fyrir liggja ítrekaðar skriflegar athugasemdir frá eigendum jarðarinnar Skarðs og munnlegar athugasemdir frá eigendum jarðarinnar Tungu. Athugasemdir landeigenda varða lífríki árinnar og að fyrirhuguð endurbygging Gönguskarðsárvirkjunum kunni að koma í veg fyrir áform um að rækta upp fiskistofna árinnar. Eigendur Skarðs telja að heimild RARIK til að ráðstafa vatnsréttundum fyrir landi Skarða hæpna. Þá kemur fram í andmælum eigenda Skarðs að þeir hafi áhyggjur af umhverfis- og öryggissjónarmiðum vegna framkvæmdarinnar.
Skipulags- og byggingarnefnd leggur til við sveitarstjórn að tillagan verði í samræmi við 3. mgr. 30 gr. Skipulagslaga 123/2010 send Skipulagsstofnun til athugunar og að tillagan verði auglýst óbreytt samkvæmt 31. grein Skipulagslaga 123/2010 að fenginni umsögn Skipulagsstofnunar."
Tillaga skipulags- og byggingarnefndar um að leggja til við sveitarstjórn að fyrrgreind tillaga verði í samræmi við 3. mgr. 30 gr. Skipulagslaga 123/2010 send Skipulagsstofnun til athugunar og að tillagan verði auglýst óbreytt samkvæmt 31. grein Skipulagslaga 123/2010 að fenginni umsögn Skipulagsstofnunar, borin undir atkvæði og samþykkt með níu atkvæðum.
"Lögð er fram breytingartillaga við Aðalskipulag Skagafjarðar 2009-2021 vegna fyrirhugaðrar endurgerðar Gönguskarðsárvirkjunar . Breytingartillagan sem dagsett er 23. janúar 2015 er unnin af Verkís hf. verkfræðistofu.
Í samræmi 2. mgr. 30. gr. Skipulagslaga var tillagan forsendur hennar og umhverfisskýrsla kynnt íbúum sveitarfélagsins og öðrum hagsmunaaðilum með auglýsingu 29. janúar sl. Skipulagsgögnin voru aðgengileg á heimasíðu Sveitarfélagsins. Auglýstur kynningartími var til 6. febrúar sl. Einnig var tillagan kynnt sveitarstjórnum aðliggjandi sveitarfélaga.
Fyrir liggja ítrekaðar skriflegar athugasemdir frá eigendum jarðarinnar Skarðs og munnlegar athugasemdir frá eigendum jarðarinnar Tungu. Athugasemdir landeigenda varða lífríki árinnar og að fyrirhuguð endurbygging Gönguskarðsárvirkjunum kunni að koma í veg fyrir áform um að rækta upp fiskistofna árinnar. Eigendur Skarðs telja að heimild RARIK til að ráðstafa vatnsréttundum fyrir landi Skarða hæpna. Þá kemur fram í andmælum eigenda Skarðs að þeir hafi áhyggjur af umhverfis- og öryggissjónarmiðum vegna framkvæmdarinnar.
Skipulags- og byggingarnefnd leggur til við sveitarstjórn að tillagan verði í samræmi við 3. mgr. 30 gr. Skipulagslaga 123/2010 send Skipulagsstofnun til athugunar og að tillagan verði auglýst óbreytt samkvæmt 31. grein Skipulagslaga 123/2010 að fenginni umsögn Skipulagsstofnunar."
Tillaga skipulags- og byggingarnefndar um að leggja til við sveitarstjórn að fyrrgreind tillaga verði í samræmi við 3. mgr. 30 gr. Skipulagslaga 123/2010 send Skipulagsstofnun til athugunar og að tillagan verði auglýst óbreytt samkvæmt 31. grein Skipulagslaga 123/2010 að fenginni umsögn Skipulagsstofnunar, borin undir atkvæði og samþykkt með níu atkvæðum.
Skipulags- og byggingarnefnd - 272. fundur - 06.05.2015
Sveitarstjórn Sveitarfélagsins Skagafjarðar samþykkti að auglýsa tillögu að breytingu á Aðalskipulagi Sveitarfélagsins Skagafjarðar 2009-2021 skv. 1. mgr. 36. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 m.s.br. og umhverfisskýrslu, skv. 7. gr. laga um umhverfismat áætlana nr. 105/2006. Breytingin felst í skilgreiningu á nýju iðnaðarsvæði (I-3.3) undir fyrirhugað stöðvarhús nýrrar Gönguskarðsárvirkjunar, ofan við Sauðárkrók, sunnan Gönguskarðsár. Einnig er ný lega aðveitupípu og rafstrengs merkt inn á þéttbýlisuppdrátt, auk þess sem gömul lega aðveitustokks verður felld út. Breytingartillagan og umhverfisskýrsla var til sýnis í Ráðhúsi Sveitarfélagsins Skagafjarðar frá og með 10. mars 2015 til 29. apríl 2015. Tillagan var einnig til sýnis á heimasíðu Sveitarfélagsins Skagafjarðar.
Frestur til að skila athugasemdum eða ábendingum var til miðvikudagsins 29. apríl 2015.
Athugasemdir bárust frá Andrési Helgasyni eiganda Tungu í Gönguskörðum og frá Þorbjörgu Ágústsdóttur fh. Fjáreigendafélags Sauðárkróks.
Frestur til að skila athugasemdum eða ábendingum var til miðvikudagsins 29. apríl 2015.
Athugasemdir bárust frá Andrési Helgasyni eiganda Tungu í Gönguskörðum og frá Þorbjörgu Ágústsdóttur fh. Fjáreigendafélags Sauðárkróks.
Skipulags- og byggingarnefnd - 273. fundur - 11.05.2015
Sveitarstjórn Sveitarfélagsins Skagafjarðar samþykkti 26. febrúar 2015 að auglýsa tillögu að breytingu á Aðalskipulagi Sveitarfélagsins Skagafjarðar 2009-2021 skv. 1. mgr. 36. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 m.s.br. og umhverfisskýrslu, skv. 7. gr. laga um umhverfismat áætlana nr. 105/2006. Breytingin felst í skilgreiningu á nýju iðnaðarsvæði (I-3.3) undir fyrirhugað stöðvarhús og aðrennslislögn vegna endurbyggðar Gönguskarðsárvirkjunar, ofan við Sauðárkrók, sunnan Gönguskarðsár.
Þrjár umsagnir bárust á umsagnartíma , frá Umhverfisstofnun, Minjastofnun Íslands, Þór Hjaltalín minjaverði og frá Orkustofnun. Umsögn frá Fiskistofu barst 8 maí 2015. Umhverfisstofnun og Minjastofnun Íslands gera ekki athugasemd við þessa breytingu á Aðalskipulagi. Orkustofnun gerir ekki athugasemd við umræddar breytingar á aðalskipulagi, en bendir á að í því felist hvorki afstaða stofnunarinnar til Gönguskarðsár sem virkjanakosts né heldur til hagnýtingar vatns í því sambandi. Umsögn Orkustofnunar sé því af því tagi að ekki felist í henni vanhæfi stofnunarinnar til að taka afstöðu til umsóknar um virkjunarleyfi á grundvelli raforkulaga komi til þess. Fiskistofa bendir á að huga þurfi sérstaklega að áhrifum endurbyggingar virkjunarinnar á lífríki árinnar og fiskrækt áður en að framkvæmdum kemur. Fiskistofa gerir ekki aðrar athugasemdir við umræddar breytingar á aðalskipulagi, en bendir á að framkvæmd sem er nær veiðivatni en 100 m eru háðar leyfi Fiskistofu skv 33. Grein laga nr. 61/2006 um lax og silungsveiði.
Athugasemdir bárust frá :
1) Andrési Helgasyni eiganda Tungu í Gönguskörðum.
Í fyrsta lagi telur landeigandi að fyrirhugaðar breytingar og framkvæmdir Gönguskarðsár ehf. fari í bága við vatnsréttindi landeiganda og vitnar til 2. gr. vatnalaga nr. 15/1923.
Svar:
Jörðin Tunga stendur að öllu leyti hærra en þau mannvirki fyrirhugaðrar Gönguskarðsárvirkjunar sem tillögur að aðal- og deiliskipulagi lúta að. Landeigandi tilgreinir á engan hátt hvernig viðkomandi framkvæmdir geti hugsanlega skert umrædd réttindi hans. Ekki verður heldur séð að virkjunin geti haft neikvæð áhrif á rétt til vatnsnotkunar til heimilis- og búsþarfa, iðnaðar og iðju á jörðinni svo sem látið er liggja að undir þessum lið. Verður að hafna því að taka tillit til þessarar athugasemdar af framangreindum sökum.
Bent skal á að landeigandi á þess kost að gæta meints framangreinds réttar síns á grundvelli 3. mgr. 4. gr. raforkulaga nr. 65/2003, takist honum að sýna fram á það gagnvart Orkistofnun að hann eigi í raun réttindi sem fari forgörðum. Með vísan til þessa verður að telja að það sé ekki hlutverk skipulagsyfirvalda að skera úr um rétt aðila eða skyldu í þessum efnum.
Í öðru lagi telur landeigandi fyrirhugaðar breytingar og framkvæmdir Gönguskarðsár ehf. gangi hugsanlega gegn rétti landeiganda til hagnýtingar árinnar. Vitnar til 49. gr. vatnalaga nr. 15/1923 um orkunýtingarrétt landeiganda
Svar:
Um þennan lið gildir hið sama og á við um lið I; Annars vegar verður ekki séð hvernig lögmæt vatnsréttindi jarðarinnar, sem að öllu leyti stendur hærra en umræddar virkjunarmannvirki, geti skerst. Að því leyti sem það gæti gerst er það hins vegar Orkustofnunar að beina hugsanlegum ágreiningi virkjunaraðila og landeiganda í viðeigandi farveg til úrlausnar, en ekki skipulagsyfirvalda að fjalla þar um. Vísast sem fyrr til 4. gr. raforkulaga um þetta.
Í þriðja lagi telur landeigandi að með fyrirhuguðum breytingum og framkvæmdum sé skertur réttur hans til hagnýtingar á ánni og þá sé lífríki hennar ógnað. Landeigandi hafi um nokkurt skeið haft áhuga á því að kanna hagnýtingu árinnar, meðal annars með tilliti til fiskræktunar.
Svar:
Að því marki sem hér er fjallað um sömu atriði og gert er undir lið I og II verður að vísa til afstöðu sveitarfélagsins sem þar kemur fram. Vegna athugasemdar um að ekki sé nægjanlega fjallað um áhrif virkjunar á lífríki Gönguskarðsár verður að líta til þess að fyrirhugaðar breytingar á skipulagi leiða ekki til breytinga á hagnýtingu Gönguskarðsár frá því sem verið hefur undanfarna áratugi, þ.e. frá því áin var virkjuð og tekin í rekstur skömmu fyrir 1950. Áhrif af enduruppbyggingu virkjunarinnar á vatnafar árinnar eru, sem og áhrif á vatnalíf, nokkuð neikvæð. Með mótvægisaðgerðum sem einkum felast í að tryggja lágmarksrennsli í farvegi neðan stíflu er ekki líklegt að að framkvæmdin hafi umtalsverð umhverfisáhrif. Um möguleika til fiskiræktar og áhrif á dýralíf árinnar er fjallað í fyrirspurn um matsskyldu endurbyggingar Gönguskarðsárvirkjunar (Verkís 2015). Sú umfjöllun byggir m.a. á skýrslu Laxfiska ehf. um seiðarannsókn sem framkvæmd var 2014 og fulltrúi landeiganda Tungu hefur fengið sent eintak af þeirri skýrslu. Þar kemur fram að ekki er útilokað að nýta ána til fiskræktar þó virkjun verði aftur sett í gang.
Í fjórða lagi telur landeigandi að fyrirhugaðar breytingar og framkvæmdir geti lækkað verðmæti jarðarinnar Tungu í Gönguskörðum. Má þar einkum nefna að nýtingarréttindi jarðarinnar skerðast.
Svar:
Sé uppi ágreiningur um hugsanlega verðrýrnunar jarðarinnar vegna umræddrar framkvæmdar þá kemur til kasta Orkustofnunar að koma viðkomandi ágreiningi í úrlausnarfarveg, sbr. 4. gr. raforkulaga. Náist ekki saman með virkjunaraðila og eiganda viðkomandi réttinda er gert ráð fyrir eignarnámi þeirra. Um framkvæmd eignarnáms og fjárhæð eignarnámsbóta fer skv. almennum reglum. Felur það m.a. í sér að mælt yrði fyrir um bætur vegna hinnar meintu virðisrýrnunar sem eigandi jarðarinnar telur að hjótist af umræddri virkjun. Með vísan til þessa þá sýnist það ekki verkefni skipulagsyfirvalda að fjalla um hina meintu virðisrýrnun. Getur jarðareigandi gætt sinna hagsmuna hvað þetta varðar á síðari stigum, þ.e. áður en til veitingar virkjanaleyfis kæmi.
2) Þorbjörgu Ágústsdóttur fh. Fjáreigendafélags Sauðárkróks.
Bréfritari óttast að athafnasvæði fjárréttar á Nöfum verði skert og að ekki sé hægt að samþykkja jarðrask né varanlegar framkvæmdir sem hefta beitiland og aðgang að útivistar- og berjalandi.
Svar:
Varðandi athugasemd fjáreigendafélags þá eru framkvæmdaraðilarnir allir af vilja gerðir til að reyna að lágmarka óþægindin sem jarðraskinu við gröft og lagningu aðrennslispípu fylgir. Samráði þessara aðila verði komið á til að jarðraski við réttina verði utan helsta notkunartíma hennar. Þá verður gengið frá landi og rétt eftir framkvæmdir þannig að það verði sem næst fyrra horfi. Að framkvæmdum loknum verður aðrennslispípa virkjunarinnar niðurgrafin og á því ekki að takmarka aðgengi að svæðum nefndum í bréfi á neinn hátt.
Niðurstaða :
Skipulags- og byggingarnefnd leggur til við sveitarstjórn að þessi tillaga að Aðalskipulagsbreytingu verði samþykkt og send Skipulagsstofnun sem birti staðfestingu í B-deild Stjórnartíðinda.
Tillagan er dagsett 23.01.2015 og er breyting á Aðalskipulagi Sveitarfélagsins Skagafjarðar staðfestu 25.05.2012. Tillagan ber heitið Gönguskarðsárvirkjun Aðrennslisgöng og nýtt stöðvarhús
Þrjár umsagnir bárust á umsagnartíma , frá Umhverfisstofnun, Minjastofnun Íslands, Þór Hjaltalín minjaverði og frá Orkustofnun. Umsögn frá Fiskistofu barst 8 maí 2015. Umhverfisstofnun og Minjastofnun Íslands gera ekki athugasemd við þessa breytingu á Aðalskipulagi. Orkustofnun gerir ekki athugasemd við umræddar breytingar á aðalskipulagi, en bendir á að í því felist hvorki afstaða stofnunarinnar til Gönguskarðsár sem virkjanakosts né heldur til hagnýtingar vatns í því sambandi. Umsögn Orkustofnunar sé því af því tagi að ekki felist í henni vanhæfi stofnunarinnar til að taka afstöðu til umsóknar um virkjunarleyfi á grundvelli raforkulaga komi til þess. Fiskistofa bendir á að huga þurfi sérstaklega að áhrifum endurbyggingar virkjunarinnar á lífríki árinnar og fiskrækt áður en að framkvæmdum kemur. Fiskistofa gerir ekki aðrar athugasemdir við umræddar breytingar á aðalskipulagi, en bendir á að framkvæmd sem er nær veiðivatni en 100 m eru háðar leyfi Fiskistofu skv 33. Grein laga nr. 61/2006 um lax og silungsveiði.
Athugasemdir bárust frá :
1) Andrési Helgasyni eiganda Tungu í Gönguskörðum.
Í fyrsta lagi telur landeigandi að fyrirhugaðar breytingar og framkvæmdir Gönguskarðsár ehf. fari í bága við vatnsréttindi landeiganda og vitnar til 2. gr. vatnalaga nr. 15/1923.
Svar:
Jörðin Tunga stendur að öllu leyti hærra en þau mannvirki fyrirhugaðrar Gönguskarðsárvirkjunar sem tillögur að aðal- og deiliskipulagi lúta að. Landeigandi tilgreinir á engan hátt hvernig viðkomandi framkvæmdir geti hugsanlega skert umrædd réttindi hans. Ekki verður heldur séð að virkjunin geti haft neikvæð áhrif á rétt til vatnsnotkunar til heimilis- og búsþarfa, iðnaðar og iðju á jörðinni svo sem látið er liggja að undir þessum lið. Verður að hafna því að taka tillit til þessarar athugasemdar af framangreindum sökum.
Bent skal á að landeigandi á þess kost að gæta meints framangreinds réttar síns á grundvelli 3. mgr. 4. gr. raforkulaga nr. 65/2003, takist honum að sýna fram á það gagnvart Orkistofnun að hann eigi í raun réttindi sem fari forgörðum. Með vísan til þessa verður að telja að það sé ekki hlutverk skipulagsyfirvalda að skera úr um rétt aðila eða skyldu í þessum efnum.
Í öðru lagi telur landeigandi fyrirhugaðar breytingar og framkvæmdir Gönguskarðsár ehf. gangi hugsanlega gegn rétti landeiganda til hagnýtingar árinnar. Vitnar til 49. gr. vatnalaga nr. 15/1923 um orkunýtingarrétt landeiganda
Svar:
Um þennan lið gildir hið sama og á við um lið I; Annars vegar verður ekki séð hvernig lögmæt vatnsréttindi jarðarinnar, sem að öllu leyti stendur hærra en umræddar virkjunarmannvirki, geti skerst. Að því leyti sem það gæti gerst er það hins vegar Orkustofnunar að beina hugsanlegum ágreiningi virkjunaraðila og landeiganda í viðeigandi farveg til úrlausnar, en ekki skipulagsyfirvalda að fjalla þar um. Vísast sem fyrr til 4. gr. raforkulaga um þetta.
Í þriðja lagi telur landeigandi að með fyrirhuguðum breytingum og framkvæmdum sé skertur réttur hans til hagnýtingar á ánni og þá sé lífríki hennar ógnað. Landeigandi hafi um nokkurt skeið haft áhuga á því að kanna hagnýtingu árinnar, meðal annars með tilliti til fiskræktunar.
Svar:
Að því marki sem hér er fjallað um sömu atriði og gert er undir lið I og II verður að vísa til afstöðu sveitarfélagsins sem þar kemur fram. Vegna athugasemdar um að ekki sé nægjanlega fjallað um áhrif virkjunar á lífríki Gönguskarðsár verður að líta til þess að fyrirhugaðar breytingar á skipulagi leiða ekki til breytinga á hagnýtingu Gönguskarðsár frá því sem verið hefur undanfarna áratugi, þ.e. frá því áin var virkjuð og tekin í rekstur skömmu fyrir 1950. Áhrif af enduruppbyggingu virkjunarinnar á vatnafar árinnar eru, sem og áhrif á vatnalíf, nokkuð neikvæð. Með mótvægisaðgerðum sem einkum felast í að tryggja lágmarksrennsli í farvegi neðan stíflu er ekki líklegt að að framkvæmdin hafi umtalsverð umhverfisáhrif. Um möguleika til fiskiræktar og áhrif á dýralíf árinnar er fjallað í fyrirspurn um matsskyldu endurbyggingar Gönguskarðsárvirkjunar (Verkís 2015). Sú umfjöllun byggir m.a. á skýrslu Laxfiska ehf. um seiðarannsókn sem framkvæmd var 2014 og fulltrúi landeiganda Tungu hefur fengið sent eintak af þeirri skýrslu. Þar kemur fram að ekki er útilokað að nýta ána til fiskræktar þó virkjun verði aftur sett í gang.
Í fjórða lagi telur landeigandi að fyrirhugaðar breytingar og framkvæmdir geti lækkað verðmæti jarðarinnar Tungu í Gönguskörðum. Má þar einkum nefna að nýtingarréttindi jarðarinnar skerðast.
Svar:
Sé uppi ágreiningur um hugsanlega verðrýrnunar jarðarinnar vegna umræddrar framkvæmdar þá kemur til kasta Orkustofnunar að koma viðkomandi ágreiningi í úrlausnarfarveg, sbr. 4. gr. raforkulaga. Náist ekki saman með virkjunaraðila og eiganda viðkomandi réttinda er gert ráð fyrir eignarnámi þeirra. Um framkvæmd eignarnáms og fjárhæð eignarnámsbóta fer skv. almennum reglum. Felur það m.a. í sér að mælt yrði fyrir um bætur vegna hinnar meintu virðisrýrnunar sem eigandi jarðarinnar telur að hjótist af umræddri virkjun. Með vísan til þessa þá sýnist það ekki verkefni skipulagsyfirvalda að fjalla um hina meintu virðisrýrnun. Getur jarðareigandi gætt sinna hagsmuna hvað þetta varðar á síðari stigum, þ.e. áður en til veitingar virkjanaleyfis kæmi.
2) Þorbjörgu Ágústsdóttur fh. Fjáreigendafélags Sauðárkróks.
Bréfritari óttast að athafnasvæði fjárréttar á Nöfum verði skert og að ekki sé hægt að samþykkja jarðrask né varanlegar framkvæmdir sem hefta beitiland og aðgang að útivistar- og berjalandi.
Svar:
Varðandi athugasemd fjáreigendafélags þá eru framkvæmdaraðilarnir allir af vilja gerðir til að reyna að lágmarka óþægindin sem jarðraskinu við gröft og lagningu aðrennslispípu fylgir. Samráði þessara aðila verði komið á til að jarðraski við réttina verði utan helsta notkunartíma hennar. Þá verður gengið frá landi og rétt eftir framkvæmdir þannig að það verði sem næst fyrra horfi. Að framkvæmdum loknum verður aðrennslispípa virkjunarinnar niðurgrafin og á því ekki að takmarka aðgengi að svæðum nefndum í bréfi á neinn hátt.
Niðurstaða :
Skipulags- og byggingarnefnd leggur til við sveitarstjórn að þessi tillaga að Aðalskipulagsbreytingu verði samþykkt og send Skipulagsstofnun sem birti staðfestingu í B-deild Stjórnartíðinda.
Tillagan er dagsett 23.01.2015 og er breyting á Aðalskipulagi Sveitarfélagsins Skagafjarðar staðfestu 25.05.2012. Tillagan ber heitið Gönguskarðsárvirkjun Aðrennslisgöng og nýtt stöðvarhús
Sveitarstjórn Sveitarfélagins Skagafjarðar - 327. fundur - 13.05.2015
Forseti gerir tillögu um að vísa afgreiðslu málsins til liðar nr. 12 Samþykkt samhljóða.
Sveitarstjórn Sveitarfélagins Skagafjarðar - 327. fundur - 13.05.2015
Forseti gerir tillögu um að vísa afgreiðslu málsins til liðar nr. 12 Gönguskarðsárvirkjun - Aðalskipulagsbreyting. Samþykkt samhljóða.
Sveitarstjórn Sveitarfélagins Skagafjarðar - 327. fundur - 13.05.2015
Þannig bókað á 273. fundi skipulags- og byggingarnefndar 11.maí 2015 og vísað til afgreiðslu sveitarstjórnar.
"Sveitarstjórn Sveitarfélagsins Skagafjarðar samþykkti 26. febrúar 2015 að auglýsa tillögu að breytingu á Aðalskipulagi Sveitarfélagsins Skagafjarðar 2009-2021 skv. 1. mgr. 36. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 m.s.br. og umhverfisskýrslu, skv. 7. gr. laga um umhverfismat áætlana nr. 105/2006. Breytingin felst í skilgreiningu á nýju iðnaðarsvæði (I-3.3) undir fyrirhugað stöðvarhús og aðrennslislögn vegna endurbyggðar Gönguskarðsárvirkjunar, ofan við Sauðárkrók, sunnan Gönguskarðsár.
Þrjár umsagnir bárust á umsagnartíma, frá Umhverfisstofnun, Minjastofnun Íslands, Þór Hjaltalín minjaverði og frá Orkustofnun. Umsögn frá Fiskistofu barst 8 maí 2015. Umhverfisstofnun og Minjastofnun Íslands gera ekki athugasemd við þessa breytingu á Aðalskipulagi. Orkustofnun gerir ekki athugasemd við umræddar breytingar á aðalskipulagi, en bendir á að í því felist hvorki afstaða stofnunarinnar til Gönguskarðsár sem virkjanakosts né heldur til hagnýtingar vatns í því sambandi. Umsögn Orkustofnunar sé því af því tagi að ekki felist í henni vanhæfi stofnunarinnar til að taka afstöðu til umsóknar um virkjunarleyfi á grundvelli raforkulaga komi til þess. Fiskistofa bendir á að huga þurfi sérstaklega að áhrifum endurbyggingar virkjunarinnar á lífríki árinnar og fiskrækt áður en að framkvæmdum kemur. Fiskistofa gerir ekki aðrar athugasemdir við umræddar breytingar á aðalskipulagi, en bendir á að framkvæmd sem er nær veiðivatni en 100 m eru háðar leyfi Fiskistofu skv 33. Grein laga nr. 61/2006 um lax og silungsveiði.
Athugasemdir bárust frá :
1) Andrési Helgasyni eiganda Tungu í Gönguskörðum.
Í fyrsta lagi telur landeigandi að fyrirhugaðar breytingar og framkvæmdir Gönguskarðsár ehf. fari í bága við vatnsréttindi landeiganda og vitnar til 2. gr. vatnalaga nr. 15/1923.
Svar:
Jörðin Tunga stendur að öllu leyti hærra en þau mannvirki fyrirhugaðrar Gönguskarðsárvirkjunar sem tillögur að aðal- og deiliskipulagi lúta að. Landeigandi tilgreinir á engan hátt hvernig viðkomandi framkvæmdir geti hugsanlega skert umrædd réttindi hans. Ekki verður heldur séð að virkjunin geti haft neikvæð áhrif á rétt til vatnsnotkunar til heimilis- og búsþarfa, iðnaðar og iðju á jörðinni svo sem látið er liggja að undir þessum lið. Verður að hafna því að taka tillit til þessarar athugasemdar af framangreindum sökum.
Bent skal á að landeigandi á þess kost að gæta meints framangreinds réttar síns á grundvelli 3. mgr. 4. gr. raforkulaga nr. 65/2003, takist honum að sýna fram á það gagnvart Orkistofnun að hann eigi í raun réttindi sem fari forgörðum. Með vísan til þessa verður að telja að það sé ekki hlutverk skipulagsyfirvalda að skera úr um rétt aðila eða skyldu í þessum efnum.
Í öðru lagi telur landeigandi fyrirhugaðar breytingar og framkvæmdir Gönguskarðsár ehf. gangi hugsanlega gegn rétti landeiganda til hagnýtingar árinnar. Vitnar til 49. gr. vatnalaga nr. 15/1923 um orkunýtingarrétt landeiganda
Svar:
Um þennan lið gildir hið sama og á við um lið I; Annars vegar verður ekki séð hvernig lögmæt vatnsréttindi jarðarinnar, sem að öllu leyti stendur hærra en umrædd virkjunarmannvirki, geti skerst. Að því leyti sem það gæti gerst er það hins vegar Orkustofnunar að beina hugsanlegum ágreiningi virkjunaraðila og landeiganda í viðeigandi farveg til úrlausnar, en ekki skipulagsyfirvalda að fjalla þar um. Vísast sem fyrr til 4. gr. raforkulaga um þetta.
Í þriðja lagi telur landeigandi að með fyrirhuguðum breytingum og framkvæmdum sé skertur réttur hans til hagnýtingar á ánni og þá sé lífríki hennar ógnað. Landeigandi hafi um nokkurt skeið haft áhuga á því að kanna hagnýtingu árinnar, meðal annars með tilliti til fiskræktunar.
Svar:
Að því marki sem hér er fjallað um sömu atriði og gert er undir lið I og II verður að vísa til afstöðu sveitarfélagsins sem þar kemur fram. Vegna athugasemdar um að ekki sé nægjanlega fjallað um áhrif virkjunar á lífríki Gönguskarðsár verður að líta til þess að fyrirhugaðar breytingar á skipulagi leiða ekki til breytinga á hagnýtingu Gönguskarðsár frá því sem verið hefur undanfarna áratugi, þ.e. frá því áin var virkjuð og tekin í rekstur skömmu fyrir 1950. Áhrif af enduruppbyggingu virkjunarinnar á vatnafar árinnar eru, sem og áhrif á vatnalíf, nokkuð neikvæð. Með mótvægisaðgerðum sem einkum felast í að tryggja lágmarksrennsli í farvegi neðan stíflu er ekki líklegt að að framkvæmdin hafi umtalsverð umhverfisáhrif. Um möguleika til fiskiræktar og áhrif á dýralíf árinnar er fjallað í fyrirspurn um matsskyldu endurbyggingar Gönguskarðsárvirkjunar (Verkís 2015). Sú umfjöllun byggir m.a. á skýrslu Laxfiska ehf. um seiðarannsókn sem framkvæmd var 2014 og fulltrúi landeiganda Tungu hefur fengið sent eintak af þeirri skýrslu. Þar kemur fram að ekki er útilokað að nýta ána til fiskræktar þó virkjun verði aftur sett í gang.
Í fjórða lagi telur landeigandi að fyrirhugaðar breytingar og framkvæmdir geti lækkað verðmæti jarðarinnar Tungu í Gönguskörðum. Má þar einkum nefna að nýtingarréttindi jarðarinnar skerðast.
Svar:
Sé uppi ágreiningur um hugsanlega verðrýrnunar jarðarinnar vegna umræddrar framkvæmdar þá kemur til kasta Orkustofnunar að koma viðkomandi ágreiningi í úrlausnarfarveg, sbr. 4. gr. raforkulaga. Náist ekki saman með virkjunaraðila og eiganda viðkomandi réttinda er gert ráð fyrir eignarnámi þeirra. Um framkvæmd eignarnáms og fjárhæð eignarnámsbóta fer skv. almennum reglum. Felur það m.a. í sér að mælt yrði fyrir um bætur vegna hinnar meintu virðisrýrnunar sem eigandi jarðarinnar telur að hljótist af umræddri virkjun. Með vísan til þessa þá sýnist það ekki verkefni skipulagsyfirvalda að fjalla um hina meintu virðisrýrnun. Getur jarðareigandi gætt sinna hagsmuna hvað þetta varðar á síðari stigum, þ.e. áður en til veitingar virkjanaleyfis kæmi.
2) Þorbjörgu Ágústsdóttur fh. Fjáreigendafélags Sauðárkróks.
Bréfritari óttast að athafnasvæði fjárréttar á Nöfum verði skert og að ekki sé hægt að samþykkja jarðrask né varanlegar framkvæmdir sem hefta beitiland og aðgang að útivistar- og berjalandi.
Svar:
Varðandi athugasemd fjáreigendafélags þá eru framkvæmdaraðilarnir allir af vilja gerðir til að reyna að lágmarka óþægindin sem jarðraskinu við gröft og lagningu aðrennslispípu fylgir. Samráði þessara aðila verði komið á til að jarðraski við réttina verði utan helsta notkunartíma hennar. Þá verður gengið frá landi og rétt eftir framkvæmdir þannig að það verði sem næst fyrra horfi. Að framkvæmdum loknum verður aðrennslispípa virkjunarinnar niðurgrafin og á því ekki að takmarka aðgengi að svæðum nefndum í bréfi á neinn hátt.
Niðurstaða:
Skipulags- og byggingarnefnd leggur til við sveitarstjórn að þessi tillaga að Aðalskipulagsbreytingu verði samþykkt og send Skipulagsstofnun sem birti staðfestingu í B-deild Stjórnartíðinda.
Tillagan er dagsett 23.01.2015 og er breyting á Aðalskipulagi Sveitarfélagsins Skagafjarðar staðfestu 25.05.2012. Tillagan ber heitið Gönguskarðsárvirkjun Aðrennslisgöng og nýtt stöðvarhús."
Bjarni Jónsson og Viggó Jónsson kvöddu sér hljóðs.
Ofangreind tillaga að Aðalskipulagsbreytingu borin undir atkvæði og samþykkt með níu atkvæðum.
"Sveitarstjórn Sveitarfélagsins Skagafjarðar samþykkti 26. febrúar 2015 að auglýsa tillögu að breytingu á Aðalskipulagi Sveitarfélagsins Skagafjarðar 2009-2021 skv. 1. mgr. 36. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 m.s.br. og umhverfisskýrslu, skv. 7. gr. laga um umhverfismat áætlana nr. 105/2006. Breytingin felst í skilgreiningu á nýju iðnaðarsvæði (I-3.3) undir fyrirhugað stöðvarhús og aðrennslislögn vegna endurbyggðar Gönguskarðsárvirkjunar, ofan við Sauðárkrók, sunnan Gönguskarðsár.
Þrjár umsagnir bárust á umsagnartíma, frá Umhverfisstofnun, Minjastofnun Íslands, Þór Hjaltalín minjaverði og frá Orkustofnun. Umsögn frá Fiskistofu barst 8 maí 2015. Umhverfisstofnun og Minjastofnun Íslands gera ekki athugasemd við þessa breytingu á Aðalskipulagi. Orkustofnun gerir ekki athugasemd við umræddar breytingar á aðalskipulagi, en bendir á að í því felist hvorki afstaða stofnunarinnar til Gönguskarðsár sem virkjanakosts né heldur til hagnýtingar vatns í því sambandi. Umsögn Orkustofnunar sé því af því tagi að ekki felist í henni vanhæfi stofnunarinnar til að taka afstöðu til umsóknar um virkjunarleyfi á grundvelli raforkulaga komi til þess. Fiskistofa bendir á að huga þurfi sérstaklega að áhrifum endurbyggingar virkjunarinnar á lífríki árinnar og fiskrækt áður en að framkvæmdum kemur. Fiskistofa gerir ekki aðrar athugasemdir við umræddar breytingar á aðalskipulagi, en bendir á að framkvæmd sem er nær veiðivatni en 100 m eru háðar leyfi Fiskistofu skv 33. Grein laga nr. 61/2006 um lax og silungsveiði.
Athugasemdir bárust frá :
1) Andrési Helgasyni eiganda Tungu í Gönguskörðum.
Í fyrsta lagi telur landeigandi að fyrirhugaðar breytingar og framkvæmdir Gönguskarðsár ehf. fari í bága við vatnsréttindi landeiganda og vitnar til 2. gr. vatnalaga nr. 15/1923.
Svar:
Jörðin Tunga stendur að öllu leyti hærra en þau mannvirki fyrirhugaðrar Gönguskarðsárvirkjunar sem tillögur að aðal- og deiliskipulagi lúta að. Landeigandi tilgreinir á engan hátt hvernig viðkomandi framkvæmdir geti hugsanlega skert umrædd réttindi hans. Ekki verður heldur séð að virkjunin geti haft neikvæð áhrif á rétt til vatnsnotkunar til heimilis- og búsþarfa, iðnaðar og iðju á jörðinni svo sem látið er liggja að undir þessum lið. Verður að hafna því að taka tillit til þessarar athugasemdar af framangreindum sökum.
Bent skal á að landeigandi á þess kost að gæta meints framangreinds réttar síns á grundvelli 3. mgr. 4. gr. raforkulaga nr. 65/2003, takist honum að sýna fram á það gagnvart Orkistofnun að hann eigi í raun réttindi sem fari forgörðum. Með vísan til þessa verður að telja að það sé ekki hlutverk skipulagsyfirvalda að skera úr um rétt aðila eða skyldu í þessum efnum.
Í öðru lagi telur landeigandi fyrirhugaðar breytingar og framkvæmdir Gönguskarðsár ehf. gangi hugsanlega gegn rétti landeiganda til hagnýtingar árinnar. Vitnar til 49. gr. vatnalaga nr. 15/1923 um orkunýtingarrétt landeiganda
Svar:
Um þennan lið gildir hið sama og á við um lið I; Annars vegar verður ekki séð hvernig lögmæt vatnsréttindi jarðarinnar, sem að öllu leyti stendur hærra en umrædd virkjunarmannvirki, geti skerst. Að því leyti sem það gæti gerst er það hins vegar Orkustofnunar að beina hugsanlegum ágreiningi virkjunaraðila og landeiganda í viðeigandi farveg til úrlausnar, en ekki skipulagsyfirvalda að fjalla þar um. Vísast sem fyrr til 4. gr. raforkulaga um þetta.
Í þriðja lagi telur landeigandi að með fyrirhuguðum breytingum og framkvæmdum sé skertur réttur hans til hagnýtingar á ánni og þá sé lífríki hennar ógnað. Landeigandi hafi um nokkurt skeið haft áhuga á því að kanna hagnýtingu árinnar, meðal annars með tilliti til fiskræktunar.
Svar:
Að því marki sem hér er fjallað um sömu atriði og gert er undir lið I og II verður að vísa til afstöðu sveitarfélagsins sem þar kemur fram. Vegna athugasemdar um að ekki sé nægjanlega fjallað um áhrif virkjunar á lífríki Gönguskarðsár verður að líta til þess að fyrirhugaðar breytingar á skipulagi leiða ekki til breytinga á hagnýtingu Gönguskarðsár frá því sem verið hefur undanfarna áratugi, þ.e. frá því áin var virkjuð og tekin í rekstur skömmu fyrir 1950. Áhrif af enduruppbyggingu virkjunarinnar á vatnafar árinnar eru, sem og áhrif á vatnalíf, nokkuð neikvæð. Með mótvægisaðgerðum sem einkum felast í að tryggja lágmarksrennsli í farvegi neðan stíflu er ekki líklegt að að framkvæmdin hafi umtalsverð umhverfisáhrif. Um möguleika til fiskiræktar og áhrif á dýralíf árinnar er fjallað í fyrirspurn um matsskyldu endurbyggingar Gönguskarðsárvirkjunar (Verkís 2015). Sú umfjöllun byggir m.a. á skýrslu Laxfiska ehf. um seiðarannsókn sem framkvæmd var 2014 og fulltrúi landeiganda Tungu hefur fengið sent eintak af þeirri skýrslu. Þar kemur fram að ekki er útilokað að nýta ána til fiskræktar þó virkjun verði aftur sett í gang.
Í fjórða lagi telur landeigandi að fyrirhugaðar breytingar og framkvæmdir geti lækkað verðmæti jarðarinnar Tungu í Gönguskörðum. Má þar einkum nefna að nýtingarréttindi jarðarinnar skerðast.
Svar:
Sé uppi ágreiningur um hugsanlega verðrýrnunar jarðarinnar vegna umræddrar framkvæmdar þá kemur til kasta Orkustofnunar að koma viðkomandi ágreiningi í úrlausnarfarveg, sbr. 4. gr. raforkulaga. Náist ekki saman með virkjunaraðila og eiganda viðkomandi réttinda er gert ráð fyrir eignarnámi þeirra. Um framkvæmd eignarnáms og fjárhæð eignarnámsbóta fer skv. almennum reglum. Felur það m.a. í sér að mælt yrði fyrir um bætur vegna hinnar meintu virðisrýrnunar sem eigandi jarðarinnar telur að hljótist af umræddri virkjun. Með vísan til þessa þá sýnist það ekki verkefni skipulagsyfirvalda að fjalla um hina meintu virðisrýrnun. Getur jarðareigandi gætt sinna hagsmuna hvað þetta varðar á síðari stigum, þ.e. áður en til veitingar virkjanaleyfis kæmi.
2) Þorbjörgu Ágústsdóttur fh. Fjáreigendafélags Sauðárkróks.
Bréfritari óttast að athafnasvæði fjárréttar á Nöfum verði skert og að ekki sé hægt að samþykkja jarðrask né varanlegar framkvæmdir sem hefta beitiland og aðgang að útivistar- og berjalandi.
Svar:
Varðandi athugasemd fjáreigendafélags þá eru framkvæmdaraðilarnir allir af vilja gerðir til að reyna að lágmarka óþægindin sem jarðraskinu við gröft og lagningu aðrennslispípu fylgir. Samráði þessara aðila verði komið á til að jarðraski við réttina verði utan helsta notkunartíma hennar. Þá verður gengið frá landi og rétt eftir framkvæmdir þannig að það verði sem næst fyrra horfi. Að framkvæmdum loknum verður aðrennslispípa virkjunarinnar niðurgrafin og á því ekki að takmarka aðgengi að svæðum nefndum í bréfi á neinn hátt.
Niðurstaða:
Skipulags- og byggingarnefnd leggur til við sveitarstjórn að þessi tillaga að Aðalskipulagsbreytingu verði samþykkt og send Skipulagsstofnun sem birti staðfestingu í B-deild Stjórnartíðinda.
Tillagan er dagsett 23.01.2015 og er breyting á Aðalskipulagi Sveitarfélagsins Skagafjarðar staðfestu 25.05.2012. Tillagan ber heitið Gönguskarðsárvirkjun Aðrennslisgöng og nýtt stöðvarhús."
Bjarni Jónsson og Viggó Jónsson kvöddu sér hljóðs.
Ofangreind tillaga að Aðalskipulagsbreytingu borin undir atkvæði og samþykkt með níu atkvæðum.